Recentelijke Europese uitspraken, met name de zaken X en Miljoen, verplichten Nederland ertoe om aan niet-inwoners een teruggave dividendbelasting te geven, indien de belastingdruk voor deze niet-inwoner groter is dan voor een vergelijkbare inwoner van Nederland.
De termijn waarbinnen particulieren een verzoek om een teruggaaf in kunnen dienen is vrij ruim: zij hebben tot vijf jaar na het kalenderjaar waarin de dividenduitkering is gedaan. Ook voor oudere jaren kan dus nog een verzoek worden gedaan.
Tegelijkertijd is de Staatssecretaris tot de conclusie gekomen dat de uitspraken nog een ander effect moeten hebben, namelijk op het heffingsvrije vermogen in box 3. Dit is het bedrag van € 24.437 (2016) per belastingplichtige waarover geen belasting in box 3 hoeft te worden betaald.
Tot nu toe werd het heffingsvrije vermogen voor in België woonachtige buitenlandse belastingplichtigen beperkt. Deze beperking heet de pro rataregeling. Grosso modo hadden inwoners van België onder de pro rataregeling recht op het heffingsvrije vermogen berekend op een verhoudingsbreuk. Bij die breuk werd het in Nederland belastbare vermogen gedeeld door het totale wereldvermogen van de belastingplichtige. Hoe groter het aandeel in Nederland belast vermogen was ten opzichte van het totale vermogen, hoe groter het deel van het heffingsvrije vermogen waar recht op bestond.
In een vereenvoudigd voorbeeld: als een Belgische belastingplichtige Nederlands onroerend goed heeft ter waarde van € 500.000, terwijl het totale vermogen (inclusief het Nederlandse onroerend goed) € 1.000.000 bedraagt, dan bestond er recht op de helft van het heffingsvrije vermogen.
Vanwege de Europese rechtspraak verandert deze (ingewikkelde) regeling nu. Er zal wetgeving komen op grond waarvan buitenlands belastingplichtige voortaan recht hebben op het volledige heffingsvrije vermogen. In België woonachtige belastingplichtigen met in Nederland belast vermogen hoeven dus voortaan geen pro rataberekening meer te maken. Voor aanslagen die nog niet vaststaan en waar dit ook relevant is, kan ons inziens verzocht worden om ook daarvoor het volledige heffingsvrije vermogen toe te kennen.
Overigens is deze aanpassing niet van belang voor inwoners van België die worden gezien als kwalificerende buitenlands belastingplichtigen. Zij hadden namelijk al recht op het hele heffingsvrije vermogen. Om als kwalificerend buitenlands belastingplichtige te worden aangemerkt moet wel (onder andere) 90% van het totale inkomen belastbaar zijn in Nederland.