Commissie voor de verzoekschriften en de burgerinitiatieven (Tweede Kamer)
In de Nederlandse schenk- en erfbelasting zijn mogelijkheden opgenomen om met weinig of geen belastingheffing een onderneming te schenken of te laten vererven, de bedrijfsopvolgingsregelingen (BOR). Deze regelingen zijn al behoorlijk ingewikkeld. Het wordt uiteraard nog veel ingewikkelder op het moment dat zowel de Nederlandse als de Belgische wetgeving van toepassing zou zijn, omdat de Belgische regelingen weer afwijken van de Nederlandse. Nederbelgen kunnen in een situatie terecht komen dat beide wetgevingen van toepassing zijn.
In Nederland is aan een speciale commissie van de Tweede Kamer een praktijksituatie voorgelegd, waaruit alleen al blijkt hoe goed er bij een zuiver Nederlandse situatie al moet worden opgelet.
De situatie was als volgt. Man en vrouw zijn met elkaar gehuwd in gemeenschap van goederen. Samen hebben zij alle aandelen in een actieve vennootschap. Op een gegeven moment komt de vrouw te overlijden. Haar helft van de aandelen behoort in principe tot de belaste erfenis. Echter, onder meer omdat het aandelen zijn in een actieve vennootschap, kunnen deze fiscaal vriendelijk overgaan op de man met toepassing van de BOR.
Drie jaar later wil de vader alle aandelen schenken aan zijn zoon die de onderneming voort gaat zetten. Dit brengt echter wel problemen met zich mee. Voor de helft van de aandelen die de man al vele jaren heeft is dat geen probleem. Deze aandelen kunnen fiscaal vriendelijk aan de zoon worden geschonken met de BOR. Voor de andere helft echter, de helft die naar de man is gegaan bij het overlijden van de vrouw, is dat helaas anders.
In de eerste plaats moet de man namelijk alsnog erfbelasting betalen op het moment dat hij de aandelen binnen vijf jaar na het overlijden overdraagt aan de zoon. Aan de voortzettingseis uit de voorwaarden voor de toepassing van de BOR is dan niet meer voldaan. Maar dat is niet het enige.
Er is vervolgens ook nog schenkbelasting verschuldigd bij de schenking aan de zoon. Ook daarvoor geldt namelijk in deze situatie de eis dat de vader de aandelen minstens vijf jaar in bezit moet hebben gehad voordat hij fiscaal vriendelijk kan schenken. En ook aan die voorwaarde wordt niet voldaan.
Met andere woorden, de man kan beter de vererfde helft van de aandelen nog twee jaar houden. Daarna is een fiscaal vriendelijk overdracht in Nederland wel mogelijk. Wat overigens ook een mogelijkheid was geweest, was om de aandelen bij de vererving meteen al toe te laten delen aan de zoon. Dan was het bovenstaande probleem ook niet ontstaan.