Op 2 juni 2016 heeft het Grondwettelijk Hof de regeling van de verruimde minnelijke schikking (beter gekend als afkoopwet) ongrondwettelijk verklaard. De wet bestaat sinds 2011 en was al eerder het voorwerp van veel kritiek omdat de wet toelaat om grote fiscale fraudeprocessen af te kopen.
Volgens het Grondwettelijk Hof wordt de Grondwet geschonden omdat er geen daadwerkelijke rechterlijke controle is op de minnelijke schikking. De rol van de rechter blijft beperkt tot het beoordelen van de formele toepassingsvoorwaarden. Volgens het Hof doet dat op discriminerende wijze afbreuk doet aan het recht op een eerlijk proces.
Eerder dit jaar werd de wet al verstrengd. Zo komen de afgesloten minnelijke schikkingen sinds kort ook in het strafregister, wat voorheen niet het geval was. De minister van Justitie heeft nu aangekondigd om de wet opnieuw bij te sturen. De minister wil een grotere controlemogelijkheid bieden aan de rechter om de proportionaliteit en de opportuniteit van de minnelijke schikking te beoordelen. Dat zal een betere motivatie vergen van het openbaar ministerie.