Al ruim tien jaar schrijven wij in uw magazine over allerlei fiscale onderwerpen waar u als ‘Nederlandse’ inwoner van België tegen aan kunt lopen. In dit kerstnummer willen we een aantal van deze onderwerpen nog eens bij u onder de aandacht brengen. Wellicht spelen een of meerdere onderwerpen nog bij u en is 2010 het jaar waarin actie moet worden ondernomen. Onder de noemer ‘eindejaarstips’ kunt u onder de kerstboom bekijken welke voor u van toepassing zijn.
Welke variëteit van onderwerpen passeert de revue vanuit Nederland? Allereerst de wijziging en modernisering van de Successiewet, die op 1 januari 2010 een nieuwe jas krijgt. Een ander project van de Nederlandse staatssecretaris was het in kaart brengen en in de heffing betrekken van zwart geld van belastingplichtigen. Dit heeft geresulteerd in een inkeerregeling die met ingang van 1 juli 2009 is aangescherpt met boeteregelingen tot 300%. België heeft haar eigen inkeerregeling en zal Nederland nog meer gaan bijstaan in de strijd tegen zwart geld.
België is al enige tijd aan het broeden op wetgeving die vervreemdingsvoordelen op aandelen moet gaan belasten. Nu is de verkoop van aandelen in onder andere kasgeldvennootschappen, onder voorwaarden, vrijgesteld van heffing. Wellicht kunt u nog gebruik maken van de huidige mogelijkheden.
Een aantal van u zal gebruik maken van de keuzeregeling voor fictieve binnenlandse belastingplicht in de inkomstenbelasting. Door recente rechtspraak is op dit vlak ook een verandering te verwachten.
In dit artikel vindt u een aantal ‘eindejaarstips’ die zien op de hiervoor genoemde onderwerpen. Een aantal tips kan in overweging worden genomen voor een mogelijk handelen op langere termijn. Andere tips vragen om een eventuele actie op zeer korte termijn.
1. Successiewet krijgt een nieuwe jas
In de Nederlandse Successiewet zal zich een groot aantal veranderingen gaan voordoen. Een aantal hiervan kan ook gevolgen hebben voor Nederlanders die in België wonen, vooral voor diegenen die korter dan tien jaar in België wonen. Sommige fiscaal interessante instrumenten voor schenken en erven zullen vanaf 2010 in onbruik raken. Deze dienen dan ook eigenlijk al zoveel mogelijk te zijn afgerond, uitgeschakeld, omgevormd of hiertoe moet actie worden ondernomen. Het valt buiten het kader van dit artikel om alle wijzigingen te behandelen, dus we hebben een kleine selectie gemaakt. We hebben de volgende onderwerpen geselecteerd: een direct opeisbare renteloze lening, ‘constructietestamenten’, afgezonderde particuliere vermogens zoals een SPF of trust en de bedrijfsopvolgingsfaciliteit.
1.1 Direct opeisbare renteloze geldlening
Bij een uitstaande direct opeisbare renteloze geldlening moet er zo snel mogelijk actie worden ondernomen. Vanaf 1 januari 2010 zal er een fictief vruchtgebruik worden berekend bij dit soort leningen. De geldlener moet dan hierover jaarlijks schenkingsrecht betalen. Het voordeel van de renteloosheid gaat hiermee verloren. Er kan op verschillende manieren actie worden ondernomen. Zo kan de lening worden afgewikkeld. Ook kan het bedrag van de lening worden geschonken. Een alternatief is dat er een rente wordt afgesproken op de lening. Deze rente moet dan wel jaarlijks daadwerkelijk worden betaald. Een schenking van het bedrag van de rente voorafgaande aan de betaling van de rente, doet geen afbreuk aan de betaling.
1.2 Constructietestamenten
De Staatsecretaris is bepaald niet gecharmeerd van constructietestamenten zoals de ik-opa-testamenten en turbotestamenten. Bij een ik-opa-testament maakt Opa een testament op waarin hij aan zijn Zoon de last opgelegd om het geërfde vermogen om te zetten in een genotsrecht, bijvoorbeeld een vruchtgebruik. De bloot eigendom van het omgezette vermogen komt dan terecht bij Kleinzoon. Als Zoon overlijdt, vervalt het vruchtgebruik dat Zoon heeft aan Kleinzoon en heeft Kleinzoon de volledige eigendom van het vermogen. De aangroei van de bloot eigendom met vruchtgebruik door het overlijden van Zoon is geen verkrijging volgens het erfrecht, er kan dus ook niks worden belast.
Deze onbelaste verkrijgingen zijn een doorn in het oog van de fiscus en met ingang van 2010 zal dit soort testamenten niet meer zijn fiscaal beoogde doel kunnen halen. De verkrijgingen worden fictief omgezet naar belaste verkrijgingen, zodat de fiscus alsnog belasting kan heffen. Als u nog niet langer dan 10 jaar uit Nederland bent geëmigreerd, verdient het sterk de aanbeveling om testamenten met zodanige clausules onder de loep te nemen en daar waar nodig aan te passen naar een gewenst resultaat. Binnen de tienjaarstermijn valt uw nalatenschap immers in principe nog onder de Nederlandse Successiewet.
1.3 Renteclausules
Voor verervingen veranderen ook de mogelijkheden om te ‘spelen’ met rente bij ouderlijke boedelverdelingtestamenten. Vanaf 2010 mag de rente alleen worden vastgesteld op 6% samengesteld. Als de rente hoger is, dan ontstaat er voor de successiewet een fictieve verkrijging. Als de rente lager is, dan leidt dit tot een schenking van de langstlevende. Per saldo is in beide gevallen de verkrijging even groot als wanneer er wel met 6% samengestelde rente zou zijn gerekend.
1.4 Afgezonderd particulier doelvermogen
Een belangrijk onderdeel van de gewijzigde Successiewet is tariefsverlaging in bepaalde situaties. De financiering hiervan moet voor een groot deel komen door de afgezonderde particuliere doelvermogens in de heffing te betrekken. Vooral Nederbelgen maken gebruik van een SPF. Een van de voorkomende varianten is dat er na de emigratie naar België vermogen wordt overgebracht naar een SPF, vaak tegen toekenning van een lijfrente-uitkering. Bij overlijden valt dit vermogen niet in de nalatenschap en kan het in die zin onbelast overgaan naar de kinderen. De belastingheffing over de lijfrente-uitkeringen in België is ook beperkt. Vanaf 1 januari 2010 gaat de Nederlandse fiscus een SPF als transparant zien. Fiscaal bestaat deze dan niet meer. Voor de inkomstenbelasting betekent dit dat de vermogensbestanddelen van de SPF worden toegerekend aan de insteller van de SPF, dan wel aan de begunstigden als zij een onvoorwaardelijke aanspraak krijgen. Voor de successiewet wordt het vermogen ook toegerekend aan de insteller. Een schenking van de SPF wordt dan als schenking door de insteller gezien en bij overlijden van de insteller hoort het vermogen van de SPF tot zijn nalatenschap. Deze nieuwe transparantieregeling is van belang voor iedereen die belastingplichtig is voor de inkomstenbelasting in Nederland en voor degenen die minder dan tien jaar geleden uit Nederland zijn geëmigreerd. Voor hen geldt de Nederlandse successiewet nog bij schenkingen of hun overlijden. Ook voor degenen die remigratieplannen hebben is deze nieuwe regeling van belang. Hen adviseren wij om voor remigratie goed te laten kijken naar een dergelijke structuur. Veelal zal het interessant zijn om de SPF op te heffen en hiermee te voorkomen dat het fiscale voordeel van tien jaar in België wonen en het instellen van een SPF voor een groot deel teniet zou worden gedaan. Voor mensen die voornemens zijn te emigreren naar België kan het opzetten van een SPF-structuur juist vóór emigratie interessant zijn.
1.5 Bedrijfsopvolgingsfaciliteiten
Zoals gezegd is de bedrijfsopvolgingsfaciliteit goed op de schop genomen. In de nieuwe vorm is de regeling makkelijker toepasbaar en verruimd. De vrijstelling is verhoogd van 75% naar 100% voor een waarde tot € 1.000.000, het gedeelte van de waarde daarboven is voor 83% vrijgesteld. Het wordt vanaf 2010 mogelijk om ook een onderneming of aandelen in een vennootschap verspreid over een aantal jaren over te dragen. Om in aanmerking te komen voor de faciliteit moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Er moet sprake zijn van een objectieve onderneming, dus geen beleggingsvennootschap. De verkrijger moet de onderneming zelf gaan drijven of de aandelen in de vennootschap zelf gaan houden. Er geldt een voortzettingsvereiste van vijf jaar. En de beleggingen in de onderneming of vennootschap mogen maximaal 5% van het totale ondernemingsvermogen betreffen. Bij schenking geldt nog de aanvullende eis dat de verkrijger reeds 36 maanden in de onderneming werkzaam moet zijn geweest of als bestuurder zijn benoemd. Naast de doorschuiving van een claim voor de successiewet kan ook voor de inkomstenbelasting een claim worden doorgeschoven, mits voldaan aan de eisen van de faciliteit uiteraard. Nieuw is dat deze doorschuiving voor de inkomstenbelasting ook mogelijk wordt bij schenking. Kortom de vrijstelling is vergroot, de doorschuivingsregelingen zijn verruimd, de fiscus wil op die manier ook een steentje bijdragen aan de overdracht van ondernemingen in een economisch minder goede tijd.
België heeft ook een bedrijfsopvolgingsfaciliteit in haar successiewet. Bij bedrijfsoverdracht in de eerste tien jaar na emigratie kan er samenloop optreden tussen de Nederlandse en Belgische regelingen. Het kan voorkomen dat in Nederland de faciliteit volledig van toepassing is, terwijl dat in België niet het geval is. Dan wordt de bedrijfsoverdracht alsnog volledig in België belast.
2. Inkeerregeling
Al zo lang als men zich kan heugen wordt er zwart geld aan het vizier van de fiscus onttrokken. Vaak wordt het geld gestort op bankrekeningen in landen met een bankgeheim. Aan dit bankgeheim wordt de laatste jaren steeds vaker getornd. Nederland en België hebben enige jaren geleden allebei een eigen inkeerregeling geïntroduceerd. Via deze regeling is het mogelijk om alsnog verzwegen vermogen kenbaar te maken aan de fiscus. Nu kan dat nog zonder boete als u zelf actie onderneemt richting de fiscus, maar met ingang van 1 juli 2009 kunnen er in Nederland boetes worden opgelegd die kunnen oplopen tot 300% als de fiscus zelf zwart geld ontdekt. Overigens worden er nu ook al boetes opgelegd als de fiscus zelf tot ontdekking komt dat er inkomsten en vermogen zijn verzwegen in aangiften inkomstenbelasting.
België heeft aangekondigd dat zij vanaf 1 januari 2010 naast de gegevens over rente-inkomsten van buitenlandse rekeninghouders, ook de gegevens van bankrekeningen gaat doorgeven aan het woonland van de buitenlandse rekeninghouder (zie ook ons artikel in het september nummer van 2009 van dit magazine). Inkeren tot 1 januari 2010 kan nog boetevrij voor aangiften inkomstenbelasting tot en met 2008. Voor de aangifte inkomstenbelasting vanaf 2009 geldt de nieuwe regeling en zal een boete onvermijdelijk zijn. Overigens is de fiscus niet verplicht tot het opleggen van een boete, er kan ook een strafrechtelijke vervolging worden ingezet. Uiteraard betekent dit alles niet dat inkeren na 1 januari 2010 niet meer interessant is.
3. Kasgeldvennootschappen
Het naderende nieuwe jaar is een goed moment om de huidige (fiscale) vennootschapstructuren nog eens te overdenken. Het einde van de tienjaarstermijn of een mogelijke remigratie zijn hiervoor goede redenen. Daarnaast ook zeker als er signalen zijn dat er in België aan wetswijzigingen of nieuwe wetten wordt gewerkt of dat er initiatieven zijn om hiermee van start te gaan. Overigens zijn er op dit moment geen tekenen dat er op korte termijn verandering in de huidige wetgeving zal komen.
Een aantal Nederlanders heeft voor zijn emigratie naar België zijn onderneming verkocht. Wat overbleef was een kasgeldvennootschap, die vaak verplaatst werd naar een ander land, bijvoorbeeld de Nederlandse Antillen. Na de verkoop was de weg vrij voor emigratie naar België. Nederland heeft vanwege de emigratie en/of zetelverplaatsing van de vennootschap een conserverende aanslag opgelegd voor de aandelen in de kasgeldvennootschap, welke overigens onlangs definitief is goedgekeurd door de Europese rechter (zie ook ons artikel in het maart nummer van 2009) Na tien jaar kan de conserverende aanslag niet meer worden geïnd. In principe kunnen de aandelen dan vrij van heffing van Nederlandse en Belgische vermogenswinstbelasting worden verkocht, mits voldaan aan een aantal voorwaarden. België heeft nog geen heffing die lijkt op de Nederlandse aanmerkelijk belangheffing voor de inkomstenbelasting. Wel heft België over uitkering van dividenden 25%, bij divers inkomen 33,3% en bij liquidatie van een vennootschap is 10% heffing verschuldigd. Voor een aanmerkelijk belangheffing wordt echter wel pleidooi gehouden in België. Het is dus de vraag hoelang de huidige situatie nog blijft voortbestaan. Wij adviseren u dan ook om uw huidige situatie te bekijken en te (laten) beoordelen. In hoeverre hebt u een kasgeldvennootschap en wat zijn uw toekomstplannen?
4. Keuzeregeling fictieve binnenlandse belastingplicht
In dit blad hebben wij al vaak geschreven over de zogenaamde keuzeregeling voor de fictieve binnenlandse belastingplicht. Dit is de regeling op basis waarvan veel Nederlanders die in België wonen en nog in Nederland werken de hypotheekrente van hun Belgische woning in de Nederlandse aangifte inkomstenbelasting aftrekken. Zoals daarbij aangegeven kent de regeling naast voordelen ook nadelen. Zo kan in de vorm van een sanctieregeling of de inhaalregeling het voordeel van de in aftrek gebrachte hypotheekrente volledig teruggenomen worden. Het is echter de vraag of Nederland die regeling wel mag opleggen. In oktober 2008 is door het Europese Hof van Justitie uitspraak gedaan in de zaak Renneberg. Hierbij ging het om een vergelijkbare situatie onder de oude Nederlandse Wet inkomstenbelasting. Het hof heeft geoordeeld dat de oude regeling in strijd is met de beginselen van Europees recht. Dit heeft echter ook invloed op de regeling zoals deze in de huidige Wet Inkomstenbelasting is opgenomen. Op basis van het arrest kan het voorkomen dat Nederland ook onder de nieuwe wetgeving de sanctieregeling en inhaalregeling op de keuzeregeling niet kan toepassen. Als op dit moment bij u de sanctieregeling al wordt toegepast, is het in aan te raden om hiertegen alvast een bezwaar aan te tekenen. Wordt vervolgd …
Afsluiting
Er gaat een hoop veranderen in 2010 op fiscaal gebied. De Nederlandse Successiewet ondergaat een metamorfose, de inkeerregeling voor zwart geld wordt aangescherpt en voor kasgeldvennootschappen en de Nederlandse keuzeregeling voor fictieve binnenlandse belastingplicht zijn de tekenen van toekomstige veranderingen zichtbaar. Genoeg om onder de kerstboom over na te denken. Van verdere ontwikkelingen houden wij u op de hoogte.
hits=74= / id=1667=