Greenille –advocaat Mathieu Ex: “Emigratie met een strikte scheiding heeft meest kans op slagen”
Onrust naar aanleiding van maatregelen Di Rupo
Bij advocatenkantoor Greenille kunnen de gespecialiseerde advocaten er hun uurwerk op gelijk zetten. Als de regering Di Rupo fiscale maatregelen plant of alleen nog maar in overweging heeft, stijgt het aantal vragen aanzienlijk. Het voorbije jaar merkte Greenille twee pieken van onrust bij hun cliënten. Eén in de aanloop naar de regering Di Rupo I en een andere piek toen de regering eerder dit jaar op zoek moest naar bijkomende middelen. En de ultieme vraag die vermogende Belgen dan stellen is: moeten we emigreren?
“Niet alleen de regering Di Rupo, ook de aanloop naar deze regering zorgde voor onrust. Misschien de aanloop nog meer dan de regering zelf. Omdat in de aanloop van de regeringsvorming naar verschillende richtingen werd gekeken om te zien waar men bijkomende inkomsten kon halen. Het was namelijk duidelijk dat het budgettair tekort volgens de regering niet alleen moest worden opgevuld door overheidsuitgaven te verminderen”. Advocaat Mathieu Ex, bij Greenille gespecialiseerd in nationale en internationale fiscale materies, blikt terug op het eerste jaar Di Rupo en de invloed die het beleid van deze regering had op cliënten die hem en zijn confraters consulteerden. Na een eerste piek in de aanloop kwam er begin dit jaar een tweede piek van onzekerheid. “Vanaf het voorjaar merkte men dat er terug bepaalde geluiden kwamen omdat bijvoorbeeld het Planbureau ervan uitging dat er misschien wel terug een begrotingstekort zou komen met een nieuwe budgetronde tot gevolg met besparing in de uitgaven en of verhoging van de inkomsten. En stilletjes aan is die onzekerheid zich opnieuw beginnen opbouwen”.
Vermogensbelasting
Mathieu Ex merkte dat de onzekerheid bijzonder lang aansleepte. “Ik denk dat ongeveer elke optie om de fiscale druk te verhogen op tafel is gekomen en telkenmale kregen we reactie van cliënten: Gaat het dit nu worden? Het ging vooral over de inkomstenbelasting die het meeste onrust veroorzaakte. En dit omdat andere belastingen zoals BTW, successierechten en schenkingsrechten vaak ook deels op Europees en/of Vlaams niveau gereguleerd worden en de ruimte om daarin veranderingen aan te brengen relatief beperkt is”. Wat cliënten misschien nog het meest zorgen baart is de vermogensbelasting die steeds opnieuw als mogelijke optie opduikt. “Het is inderdaad niet alleen inkomstenbelasting (denk maar aan meerwaardebelasting en de beleggingsfiscaliteit) waar cliënten zich vragen bij stellen, maar ook de vraag of men deze ook nu of op termijn zou uitbreiden naar vermogensbelasting. Dit is nog altijd niet van de baan. In de aanloop naar de regering maar ook nu nog duikt het weer in de media op”. Toch denkt Ex dat een vermogensbelasting er niet één, twee, drie zal komen. Veel argumenten pleiten volgens hem tegen een vermogensbelasting.
“Vermogen is nu eenmaal mobiel, ook mensen zijn mobiel. Als het er komt zal het een enorme acceleratie tot gevolg hebben van mensen die emigreren uit België. Velen overwegen het maar doen het uiteindelijk niet, maar een vermogensbelasting zou dan wel eens net dat extra duwtje kunnen geven. Mensen hebben er geen probleem mee “to pay their fair share of taxes”. Maar een vermogensbelasting wordt door bijna iedereen als unfair gepercipieerd. Een vermogensbelasting genereert weinig inkomsten leert de geschiedenis. Het is moeilijk te controleren omdat er geen vermogenskadaster is en het heeft als risico dat men zo veel vermogen zal zien wegvloeien uit België dat de winst die men eruit haalt verdwijnt aan de andere kant. Men verliest ook aan investeringen want een vermogende familie die in België verblijft, zal sneller in het land investeren dan wanneer deze in bijvoorbeeld Zwitserland woont. Om die hangende sfeer van wantrouwen te counteren zou de regering correct en duidelijk moeten communiceren. Duidelijkheid is voor de meeste mensen bijzonder belangrijk”, spreekt de Greenille-advocaat uit ervaring.
Emigratie
Meer dan eens horen Ex en zijn confraters op kantoor hun cliënt de vraag stellen of ze niet beter zouden emigreren. “Die blijvende ongerustheid is heel vervelend voor onze cliënten. Dit creëert geen stabiel platform waarop ze hun bedrijf kunnen bouwen of hun dagdagelijks leven organiseren, aangezien ze toch wel een langetermijnplanning hebben die ze willen uitwerken. En dus stellen ze zich de vraag: is België nog altijd wel de juiste jurisdictie om onze belangen te centraliseren? Je hebt ook hele brede discussies met cliënten die vaak vertrekken vanuit een fiscale insteek, maar dat is nooit de enige insteek. Fiscale argumenten gaan dan snel over naar persoonlijke argumenten om te emigreren, alsook de vraag of uw bedrijf effectief verankerd is in België of veelal internationaal. Vergeten we ook niet het familiale aspect zoals de nabijheid van kinderen en kleinkinderen wat eveneens een rol kan spelen. Vaak is dat laatste nog de meest doorslaggevende factor”.
Bij de landen om naar te emigreren bevinden zich een aantal ‘usual suspects’. Bij de Europese kandidaat-landen bevinden zich Zwitserland, Monaco en Engeland, bij uitstek Londen. En dit om een aantal redenen. “Ten eerste vanwege de fiscaliteit maar ook vanwege de stabiliteit, of zeg maar de gepercipieerde stabiliteit op politiek, financieel en economisch gebied. Tegelijk ziet men vaak ook dat het de partner is van de cliënt die de doorslag geeft. Vaak is het de louter persoonlijke appreciatie die gaat beslissen welk land het wordt. Bij de niet-Europese usual suspects horen eilanden zoals de Caraïben maar ook Hong Kong en Singapore staan hoog op het lijstje omdat dat open economieën zijn met een gunstig fiscaal regime en een stabiele omgeving. Maar in de praktijk zie je dat dat helemaal niet evident is om zich daar te gaan vestigen. Je moet er wel geen 365 dagen per jaar zijn, maar wel een substantieel deel van uw leven doorbrengen en er uw belangen centraliseren. Twee weken Hong Kong is iets anders dan er permanent verblijven. Bij de Caraïben maken fiscalisten doorgaans dan weer vlug voorbehoud dat het weinig evident is om je daar op een geloofwaardige fiscale manier gaat structureren. Ook de verbindingen naar deze eilanden zijn niet zo evident”.
Ingrijpend
Advocaat Mathieu Ex weet uit de praktijk dat emigreren een heel ingrijpend proces is dat ettelijke maanden en soms zelfs jaren in beslag neemt. “Maar in geval van een geslaagde immigratie moeten de banden wel maximaal worden doorgeknipt”, stelt hij. “Fiscaalrechtelijk hebben de regels waarop men zich baseert om te bepalen waar iemand volgens de fiscus woont, niets te maken met objectieve criteria zoals nationaliteit. Het is daar waar men zijn “zetel van fortuin” heeft zoals het in het Belgische Wetboek van Inkomstenbelastingen staat omschreven, zeg maar van waaruit men zijn belangen behartigt. Men moet ervoor zorgen dat men noch zijn zetel van fortuin noch zijn woonplaats in België heeft om een emigratie geslaagd te maken. Waar uw woonplaats of zetel van fortuin zich effectief bevindt, is niet altijd even duidelijk. In de rechtspraak hanteert men wel een aantal criteria maar heel zwart-wit kan men dat niet onderscheiden. Wordt iemand die bijvoorbeeld 100 dagen per jaar in het zuiden van Frankrijk verblijft automatisch een Frans rijksinwoner? Niet noodzakelijk, maar als men er ook nog eens bedrijf heeft en dit bedrijf ook runt wordt de kans al groter dat hij geacht wordt daar zijn fiscale woonplaats te hebben. Om die reden begeleiden wij cliënten bij het bekomen van een fiscale ruling om hieromtrent rechtszekerheid te bekomen”.
Checklist
“Een hele reeks factoren spelen een rol en in de praktijk gebruiken we checklists waarbij een 36-tal feitelijke elementen worden nagegaan. Als één van de knipperlichten daarbij op rood springt dan is het nog aanvaardbaar. Enkele factoren zijn bijvoorbeeld of je Belgische bankrekeningen hebt, Belgische verzekeringen, Belgische mandaten, of je hier een wagen hebt, of je hier een woning hebt, etc. In elke emigratie gaat men naar een kantelmoment en om problemen te vermijden komt het erop aan om dit moment zo kort mogelijk te houden en een duidelijke cesuur te maken. Dat begint met een uitschrijving uit de gemeente maar vervolgens moet men verder gaan, veel verder. Psychologisch is dat voor mensen niet altijd evident om de banden met hun eigen bedrijf door te knippen. Vooral met de “daily operations” moet je opletten. We willen uiteraard vermijden dat er discussies komen. Het is zeker iets dat op de fiscale radar komt te staan, vooral als het om vermogende families gaat. Hoe zuiverder de scheiding, hoe geslaagder het dossier. Een en ander geldt trouwens niet alleen voor inkomstenbelasting maar mutatis mutandis ook voor successierechten. We zien ook in de omgekeerde richting een beweging waarbij mensen die reeds geëmigreerd zijn, terugkeren op latere leeftijd. De meest geslaagde of haalbare emigraties zijn trouwens die die aan het einde van de beroepscarrière gebeuren, wanneer men minder actief wordt en op pensioen gaat”.
Niet altijd emigreren
Toch blijkt emigreren niet altijd de beste oplossing. Greenille geeft dan ook niet altijd het advies om te emigreren. “We hebben in België nog altijd geen vermogensbelasting en ook de belasting op inkomen uit kapitaal is lager dan in veel andere Europese landen. Uiteraard is België geen fiscaal paradijs maar er zijn landen waar de fiscale druk veel hoger ligt. Kijk maar naar Frankrijk. Onder Hollande is de fiscale druk alleen maar hoger geworden. Nu komt er daarom een golf van emigratie vanuit Frankrijk op gang. De centrale ligging van België speelt hierbij zeker een grote rol naast de fiscale motieven. Het gras is niet altijd groener aan de andere kant van de heuvel. Kijk maar naar Zwitserland waar men via een initiative populaire een successie- en schenkbelasting van 20 procent zou willen invoeren. Dan wordt dit land in één klap een pak minder aantrekkelijk. Dan schrapt het zichzelf van de lijst van aantrekkelijke migratielanden”.
Meerwaardetaxatie
Wat Mathieu Ex eerder dan een vermogensbelasting verwacht is een meerwaardetaxatie. “Bepaalde politieke partijen hebben dit nu bijvoorbeeld opnieuw op tafel gelegd. Vanuit de fiscale administratie is er een zekere druk om zo’n meerwaardetaxatie in te voeren. Het idee leeft soms dat het unfair is dat iemand die inkomsten uit arbeid heeft, belasting betaalt terwijl iemand die meerwaarde creëert onbelast blijft. Soms probeert men het te beperken tot meerwaarde op aandelen maar dan is de vraag wat de waarde was bij aanschaf. Daarnaast is het logisch dat bij een meerwaardebelasting winsten belast worden maar dat tegelijk verliezen fiscaal aftrekbaar gemaakt worden. En dan is het maar de vraag of dergelijke meerwaardebelasting de budgettaire tekorten kunnen tenietdoen. Dan steekt men als overheid er uiteindelijk nog geld aan toe en dat is allicht niet de bedoeling”, besluit advocaat Mathieu Ex. hits=3= / id=1533=