Willem, Saartje en de goede doelen.

In Archief by robert

Willem en Saartje zijn reeds vijftig jaar gehuwd. Zij zijn in 1981 naar België (Vlaanderen) geëmigreerd. Zij hebben geen kinderen en geen naaste familie. Willem was actief in de bouwsector. Hij kan terugzien op een bloeiend beroepsleven en vele geslaagde onroerend goed projecten. Zonder kinderen kon hij zich volop storten in zijn beroepsactiviteiten. Het opgebouwde vermogen is aanzienlijk en ruimschoots voldoende om te voorzien in het levensonderhoud van Willem en Saartje, ook al zouden zij de gezegende leeftijd van honderd jaar bereiken.

De niet vervulde kinderwens van Willem en Saartje lag aan de basis van hun sympathie voor goede doelen, die het welzijn van kinderen trachten te bevorderen. Heel hun leven steunen zij reeds door kleine giften talrijke projecten in binnen- en buitenland die tot doel hebben de toestand van achtergestelde kinderen te verbeteren.
Naar aanleiding van hun vijftigste huwelijksjubileum willen Willem en Saartje een substantiële schenking doen aan meerdere goede doelen, in België en in Nederland. Zij hadden wel een idee over welke goede doelen zij wilden bevoordelen maar wisten niet hoe dit juridisch-fiscaal moest worden geregeld en vragen advies.
Omdat Willem en Saartje geen kinderen hebben en hun ouders reeds overleden zijn, mogen zij vrij over hun vermogen beschikken in het voordeel van goede doelen. Zij moeten er enkel voor zorgen, dat zij niet tijdens hun leven vermogen schenken dat zij later in hun oude dag nog nodig zouden hebben.

Onderscheid
Goede doelen kunnen, grof geschetst, op drie verschillende manieren worden bevoordeeld. De schenker kan allereerst zelf een goed doel oprichten, bijvoorbeeld door een Belgische stichting van openbaar nut of een Nederlandse stichting op te richten. In dat geval moeten de statuten volledig worden uitgeschreven, een bestuur worden aangesteld, enzovoorts. Minder complex is het begiftigen van een goed doel, dat gepersonaliseerde fondsen ofwel fondsen op naam opent en beheert, zoals de Koning Boudewijnstichting en de Universiteit Gent in België of het Prins Bernhard Cultuurfonds in Nederland. Men vermijdt in dit geval de administratieve rompslomp, doch de bestemming van de geschonken gelden kan wel een persoonlijk karakter behouden. Ten slotte kan men ‘gewoon’ een schenking doen aan een instelling die de gelden zal aanwenden overeenkomstig het statutair doel. Het is mogelijk informatie te verkrijgen over de werking, de kostenstructuur, enzovoorts van een heel aantal Belgische goede doelen (bijvoorbeeld op de website van Donorinfo: www.Donorinfo.be) of Nederlandse goede doelen (bijvoorbeeld op de website van de Vereniging van Fondsenwervende Instellingen (VFI): www.goededoelen.nl).

Schenkingen en legaten
Giften aan goede doelen kunnen geschieden op twee tijdstippen, tijdens het leven en bij overlijden, dus bij schenking onder de levenden of bij testament. Willem en Saartje kiezen nu voor een schenking. De langstlevende onder hen zal het (alsdan resterende) saldo van hun vermogen ook legateren aan een goed doel. Schenkingen en legaten zijn onderworpen aan een bijzondere fiscale regeling in België. Omdat Willem en Saartje meer dan tien jaar uit Nederland weg zijn, zijn er geen Nederlandse schenk- en erfbelasting verschuldigd.
Zouden Willem en Saartje korter dan tien jaar weg uit Nederland zijn, dan zouden zij wel te maken hebben gekregen met de Nederlandse schenk- en erfbelasting. Als gevolg van de geslaagde actie van Johan Cruijff een aantal jaren geleden, geldt in Nederland voor verkrijgingen door goede doelen een algehele vrijstelling van schenk- en erfbelasting. Voorwaarde hiervoor is dat het betreffende goede doel door de Nederlandse Belastingdienst is aangewezen als ‘algemeen nut beogende instelling (anbi)’.
De Belgische fiscale regeling hangt af van het gewest, waarin de schenker of erflater zijn (laatste) fiscale woonplaats heeft. Aangezien Willem en Saartje steeds in Vlaanderen hebben gewoond en zullen blijven wonen, zijn zij onderworpen aan de Vlaamse fiscale regeling inzake schenkingen/legaten aan goede doelen.
Schenkingen van roerende goederen (geld) aan Belgische goede doelen (die de vorm hebben aangenomen van een vereniging zonder winstoogmerk, een private stichting of een stichting van openbaar nut) zijn niet verplicht registreerbaar in België.
Wordt de schenking geregistreerd, dan is er in België 7% schenkingsrechten verschuldigd. Wordt de schenking niet in België geregistreerd, dan zijn er geen Belgische schenkingsrechten verschuldigd. Indien echter Willem of Saartje binnen de drie jaar na het doen van de niet-geregistreerde schenking komt te overlijden, zijn er successierechten verschuldigd op de geschonken gelden. Het tarief in de successierechten voor de genoemde goede doelen bedraagt 8,8%. Gelet op het kleine verschil tussen deze tarieven zullen Willem en Saartje kiezen voor een niet belastbare niet geregistreerde schenking (schenking bij handgift, bankgift of Nederlandse notariële akte). Overlijden zij of één van hen binnen de drie jaar, dan is toch “maar” 8,8% erfbelasting verschuldigd.

Buitenlandse goede doelen
Willem en Saartje willen echter ook een Nederlandse stichting begunstigen. Is dat mogelijk en zo ja, tegen welk tarief? Voor geregistreerde schenkingen van roerende goederen (geld) is er geen enkel probleem. Een in België geregistreerde schenking aan een goed doel, waar ook ter wereld en welk ook het doel ervan zou zijn, of het nu officieel als goed doel wordt erkend of niet, wordt in de Belgische schenkingsrechten belast tegen 7%.
Voor niet-geregistreerde schenkingen (die bij overlijden van de schenker binnen de drie jaar fictief als legaten worden geherkwalificeerd) en voor legaten bedragen de successierechten voor buitenlandse goede doelen ofwel 8,8% ofwel 45 à 65%.
De voorwaarde om te kunnen genieten van het lage tarief van 8,8% zijn de volgende: het goede doel moet opgericht zijn volgens- en onderworpen zijn aan de wetgeving van een andere lidstaat van de Europese Economische Ruimte (EER). Dit zijn de landen van de Europese Unie en IJsland, Liechtenstein en Noorwegen. De statutaire zetel, het hoofdbestuur of de hoofdvestiging moet in de EER gelegen zijn. Maar bovendien moet dit “Europees” goed doel “gelijkaardig” zijn aan een Belgische vereniging zonder winstoogmerk, een private stichting of een stichting van openbaar nut. Daarvoor moet de instelling:
Het algemeen belang dienen of een menslievend, dierenlievend, godsdienstig, cultureel, wetenschappelijk, artistiek of pedagogisch doel hebben;
Rechtspersoonlijkheid bezitten;
Geen winstoogmerk nastreven;
Geen stoffelijk voordeel verschaffen aan de oprichters, stichters, leden, bestuurders, of enig ander persoon, behalve indien dit kadert in de verwezenlijking van het belangeloos doel.
Aangenomen moet worden dat deze criteria cumulatief zijn.

Gelet op het voorgaande is het voor Willem en Saartje, en voor Nederbelgen in het algemeen, dus mogelijk een niet-geregistreerde schenking te doen en/of een legaat te vermaken aan een Nederlandse stichting aan 8,8%. Aan de voormelde voorwaarden moet wel worden voldaan. Zoniet zullen de successierechten 45 à 65% bedragen (45% op de eerste schijf van 50.000 euro, 55% op de volgende schijf van 50.000 euro en 65% op het meerdere).
Tenslotte moet nog gewezen worden op de administratieve formaliteiten. Voor het doen van een gift (schenking of testament) aan een goed doel is in principe een voorafgaande machtiging vereist (bijvoorbeeld voor verenigingen zonder winstoogmerk, stichtingen van openbaar nut en private stichtingen is dat de Minister van Justitie of zijn vertegenwoordiger) vereist. Voor giften aan verenigingen zonder winstoogmerk, private stichtingen en stichtingen van openbaar nut is evenwel geen machtiging vereist, indien de gift niet meer dan 100.000 euro bedraagt.
Al bij al is het doen van een gift aan een goed doel een complexe aangelegenheid waarbij deskundig advies nuttig is.
hits=0= / id=1986=