Naar aanleiding van het arrest Nikula en de uitspraak van Hof Den Bosch heeft de staatssecretaris van Financiën een besluit uitgebracht, waarin hij de gevolgen voor de praktijk weergeeft. Onderstaand wordt kort ingegaan op dit besluit en de gevolgen voor de praktijk.
Arrest Nikula
In het arrest Nikula heeft het Europees Hof van Justitie bepaald op 18 juli 2006 dat artikel 33, eerste lid, van de Verordening nr. 1408/71 meebrengt dat een lidstaat bij de grondslag voor de berekening van de verschuldigde sociale ziektekostenpremies rekening mag houden met wettelijke pensioenen uit een andere lidstaat, maar dat de maximaal verschuldigde premie niet hoger mag zijn dan het pensioen dat de bevoegde staat verschuldigd is.
In eerste instantie was de Nederlandse Regering van mening dat de toepassing van het gelijkheidsbeginsel ertoe dient te leiden, dat iemand met een buitenlands pensioen en een Nederlands pensioen in totaal dezelfde ziektekostenpremies verschuldigd moet zijn als iemand met alleen een Nederlands pensioen, wanneer het samengestelde pensioen even groot is als het enkele pensioen.
De Europese Commissie was echter van mening dat de huidige Europese sociale zekerheidsverordening geen ruimte biedt voor deze Nederlandse opvatting en heeft, vooruitlopend op een procedure bij het Europees Hof, een ingebrekestelling en een advies aan Nederland uitgebracht.
Dit verschil in inzicht kwam ook naar voren in een nationale belastingzaak. Hierin heeft het Gerechtshof Den Bosch in hoger beroep uitspraak gedaan op 10 juli 2009 en zich aangesloten bij hetgeen bepaald is door het Europees Hof van Justitie in de zaak Nikula en aldus geoordeeld overeenkomstig de visie van de Europese Commissie.
De Nederlandse regering heeft besloten zich bij deze uitspraak van het Hof neer te leggen en zal de premieheffing voor de ziektekosten onder de huidige Verordening in overeenstemming brengen met de lijn die de Europese Commissie volgt in haar advies. Dit houdt in dat de verschuldigde ziektekostenpremies overeenkomstig de Nederlandse wetgeving worden berekend, maar dat het te heffen bedrag niet hoger is dan het Nederlandse wettelijke pensioen.
Gevolgen met ingang van 1 januari 2006
Met ingang van 1 januari 2006 wordt van iemand die onder het Nederlandse stelsel verplicht verzekerd is voor ziektekosten, naast premie AWBZ, een inkomensafhankelijke premie conform de Zorgverzekeringswet (Zvw) geheven. Betrokkene, die verplicht is een zorgverzekering af te sluiten, is daarnaast een nominale premie verschuldigd aan de zorgverzekeraar. Tenslotte voorziet de zorgtoeslag nog in een tegemoetkoming in de nominale premie voor de zorgverzekering voor iemand met een laag inkomen. In de situatie dat iemand met een beroep op het arrest Nikula in aanmerking komt voor vermindering van wettelijke premies en bijdrage, wordt eerst de premie AWBZ verminderd en als deze vermindering onvoldoende is, vervolgens de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet. De vermindering bedraagt maximaal het op nihil vaststellen van zowel de premie AWBZ als de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw.
Gevolgen tot 1 januari 2006
Het arrest Nikula zal ook gevolgen hebben met betrekking tot de berekening van de ziektekostenpremie voor de jaren die voorafgaan aan 2006. De eerder genoemde uitspraak van het Hof Den Bosch had betrekking op een zaak over het jaar 2003. Voor de jaren die voorafgaan aan 2006 kan voor de berekening van de ziektekostenpremie aldus worden aangesloten bij de beslissing van het Hof den Bosch. Onder omstandigheden dient daarom, naast de verschuldigde premie AWBZ, de premie Ziekenfondswet bij de berekening in aanmerking te worden genomen. De vermindering bedraagt maximaal het op nihil vaststellen van de premie AWBZ.
Verordening EG nr. 883/2004
Met de overige lidstaten en de Europese Commissie zal nog afstemming plaatsvinden over de wijze van premieheffing onder de nieuwe Verordening die naar verwachting op 1 mei 2010 in werking zal treden. Ten opzichte van de zaak Nikula zijn de betreffende bepalingen in de nieuwe Verordening namelijk anders geformuleerd. In de nieuwe Verordening is in het betreffende premieartikel (art. 30) de huidige heffingsbeperking tot maximaal de hoogte van het nationale pensioen geschrapt. Tevens bevat de nieuwe Verordening een gelijkschakelingsartikel (art. 5) waarin het beginsel is vastgelegd dat aan de ontvangst van buitenlandse sociale zekerheidsprestaties, zoals pensioenen, dezelfde rechtsgevolgen, zoals premieheffing, mogen worden verbonden als aan nationale zekerheidsprestaties.
Belang voor de praktijk
De staatssecretaris heeft bij besluit van 26 januari jl. laten weten dat de belastinginspecteur bezwaarschriften zal afhandelen met inachtneming van dit besluit. Andere betrokkenen die een beroep willen doen op het arrest Nikula, maar die nog niet bekend zijn bij de inspecteur, kunnen alsnog een verzoek indienen bij de bevoegde inspecteur.
Naar mijn mening kan op basis van dit besluit met betrekking tot aanslagen Inkomstenbelasting (premie AWBZ) en Inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (vóór 2006 premie Ziekenfondswet geheten) welke op 18 juli 2006 (datum Hofuitspraak Nikula) nog niet definitief waren vastgesteld een verzoek om ambtshalve vermindering worden ingediend.
Tot slot ben ik van mening dat onderbelicht is gebleven het feit dat bij de bepaling van de hoogte van de betaalde premies voor ziektekostenverzekering eveneens de in privé betaalde basispremie ziektekostenverzekering meegenomen moet worden. In de rechtspraak en in het besluit is daar thans nog geen aandacht aan besteed. Daar staat tegenover dat een ontvangen toeslag zorgverzekering in mindering moet worden gebracht op de betaalde premies. De aanvullende premie ziektekostenverzekering mag niet worden meegenomen daar deze een vrijwillige betaalde premie betreft. Ik adviseer u derhalve bij de beoordeling van de totaal verschuldigde premies ziektekostenverzekering met deze zelf betaalde premie rekening te houden.
hits=2= / id=1677=